نفتکشهای ایرانی باز هم به ونزوئلا میروند/ پشت پرده تدبیر فروش بنزین ایران به ونزوئلا چه کسی بود؟
- نفتکشهای ایرانی باز هم به ونزوئلا میروند/ پشت پرده تدبیر فروش بنزین ایران به ونزوئلا چه کسی بود؟
گروه سیاسی-رجانیوز: ورود بدون دردسر نفتکشهای ایرانی به آمریکای جنوبی آن هم در دورانی که آمریکایی‌ها تمام توان خود را برای ایجاد محدودیت علیه ایران به کار بسته بودند پیامی واضح برای جهانیان داشت. پیامی که نشان می‌داد جمهوری اسلامی ایران با منطق ایستادگی و مقاومت خود جلوی یک‌جانبه‌گرایی و زورگویی ایالات متحده را گرفته است و دو کشور تحریمی با تعامل با یکدیگر فشارهای خارجی را کم اثر خواهند کرد.
به گزارش رجانیوز: بعد از اینکه خط و نشان های آمریکا به جایی نرسید و پنج نفتکش ایرانی به سواحل ونزوئلا رسیدند حالا بار دیگر رویترز ادعا کرده که نفتکش دیگری از بندرعباس به سمت ونزوئلا بارگیری و حرکت کرده است.
رویترز به نقل از منابع آگاه مدعی شد ایران احتمالا ماهانه دو تا 3 محموله بنزین به ونزوئلا بفروشد. ایران از ماه آوریل تاکنون 5 نفتکش که مجموعا حدود 1.5 میلیون بشکه بنزین حمل می‌کردند به ونزوئلا که به شدت به سوخت نیازمند است، ارسال کرده و این محموله‌ها اندکی از صف‌های طولانی در پمپ‌های بنزین این کشور کاسته است.
دولت ترامپ که هم به دنبال متوقف کردن تجارت انرژی ایران است و هم می‌خواهد دولت نیکلاس مادورو را سرنگون کند، بارها تهدید کرده و به بنادر، شرکت‌های کشتی رانی و بیمه در مورد تسهیل امکانات برای این نفتکش‌ها هشدار داده است. اما بنا بر گفته 5 منبع آگاه تجاری و صنعتی نزدیک به وزارت نفت ایران، تهران قصد دارد به ارسال این محموله ها ادامه دهد.
ایران که چندین دهه واردکننده خالص بنزین بود، سال گذشته اعلام کرد در تولید بنزین خودکفا شده است و فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس را با ظرفیت 350 هزار بشکه در روز در بندرعباس افتتاح کرد.
یکی از منابع آگاه گفت: «مازاد بنزین ایران در هر ماه 15 تا 20 محموله مدیوم است. ایران هر ماه تنها 5 محموله به آسیا و آفریقا ارسال می‌کند. از این رو ونزوئلا تنها گزینه ممکن است.» ایران همچنین به این کشور آمریکای جنوبی کمک می کند تا بیشتر شبکه پالایش خود با ظرفیت 1.3 میلیون بشکه در روز را که از کار افتاده است، بازسازی کند.
بر اساس آمارهای تنکرترکرز، کشتی حامل این محموله با پرچم ایران به سمت ونزوئلا حرکت کرده است و تجهیزات پالایش نیز حمل می‌کند. بر اساس وب سایت رهیابی ریفینیتیو ایکون، این کشتی با نام گلسان (Golsan) با ترک بندرعباس در حال حرکت به سمت غرب اقیانوس اطلس است.
برخلاف بیشتر نفتکشهای ایرانی که سیستم رهیابی خود را برای دور زدن تحریم‌های آمریکا خاموش می‌کنند، 5 نفتکشی که به ونزوئلا رفتند سیستم AIS خود را خاموش نکردند.
اما ایده و تصمیم صادرات بنزین به ونزوئلا برای چه کسی بود؟
قدرت گرفتن دولت روحانی همان و بسته شدن درب روابط با کشورهای آمریکای لاتین همان. دولت غرب‌گرای تازه به قدرت رسیده در سال 92 تمام تخم مرغ‌های خود را در سبد آمریکا و کشورهای اروپایی وابسته به آمریکا گذاشته بود و همین امر باعث شده بود تا به بهانه تنش زدایی رابطه ایران با کشورهای ضدامپریالیستی و استقلال طلب جهان تحت‌الشعاع قرار بگیرد.
دولت تدبیروامید برای خوش آمد طرفین در حال گفت و گو در مذاکرات برجام تا سه سال ابتدایی خود هیچ گونه سفری به کشورهای آمریکای لاتین انجام نداد. تا جایی که رهبرانقلاب در تاریخ سه شهریور 1395 نسبت به غفلت روابط ایران و کشورهای مختلف جهان به هیات دولت انتقاد کرده و فرمودند: «ما [باید] توان دیپلماسی خودمان را در سطح دنیا درست توزیع کنیم؛ یعنی سهم آسیا به تناسب وسعت و توانایی آسیا باید به آسیا داده بشود؛ سهم آفریقا همین‌جور؛ سهم آمریکای لاتین همین‌جور؛ پس بنابراین [باید] دیپلماسی‌مان را خوب توزیع کنیم، متناسب توزیع کنیم»
پس از سه سال تاخیر وقتی اولین سفر دولت به ونزوئلا انجام شد شائبه‌های زیادی در خصوص هدف حسن روحانی از این سفر وجود داشت. برخی کارشناسان علت این سفر دیرهنگام را هم نه ضرورت تعامل با این کشور بلکه تحویل دادن ریاست جنبش عدم تعهد به ونزوئلا دانستند.
با توجه به این سابقه نمی‌توان صادرات بنزین ایران به ونزوئلا را ایده و تصمیم دولتی دانست که با محدود کردن روابط خود با چند کشور غربی آسیب‌های فروانی به کشور زد.
ابراهیمی اصل معاون اسبق وزارت نفت در این خصوص معتقد است دولت روحانی صرفا مجری صادرات نفت بوده و ایده این اقدام مهم به آن بر نمیگردد. وی در این خصوص می‌گوید: «مطمئن باشید که ایده و تصمیم صادرات بنزین به ونزوئلا به هدایت مقام معظم رهبری و قوه عاقله نظام انجام شد و این کار وزارت نفت نیست، زیرا این وزارتخانه صرفا مجری بود. دولت تدبیر و امید پیش‌تر تمام همکاری‌ها با ونزوئلا در حوزه نفت و انرژی را متوقف کرد و حتی جلوی صادرات فرآورده به ونزوئلا را گرفت.»
ابراهیمی اصل برای اثبات این موضوع به تاریخ روابط ایران و ونزوئلا و دلایل قطع همکاری‌های تهران با کاراکاس در دولت روحانی پرداخت: «زمانی که کارمندان شرکت نفت ونزوئلا با تحریم آمریکا علیه چاوز رئیس جمهور این کشور اعتصاب کردند و کارهای صنعت نفت تعطیل شد، آقای چاوز 14 هزار نفر از این کارمندان را اخراج کرد. در واکنش به این اقدام آمریکا 6 هزار نفر از آنها را در داخل خاک خود استخدام کرد و مابقی را به عنوان گروه ناراضی در ونزوئلا نگه داشت. با این اقدام نیروی مهندسی و طراحی وزارت نفت ونزوئلا تخلیه شد.
در همان دوران ما تصمیم گرفتیم در قالب دو پروژه یکی در بخش بالادستی و دیگری در بخش پتروشیمی در این کشور سرمایه¬گذاری کنیم و نیروهای خودمان اعم از بازنشسته، غیربازنشسته و بخش خصوصی را به ونزوئلا ببریم و از این طریق سرمایه به دست آمده را صرف پروژه‌های عسلویه کنیم.
با اجرای این قراردادها عملا ما قرارگاه مهمی در ونزوئلا به دست می¬آوردیم و نیروهای مهندسی و اجرایی زیادی از ایران به این کشور می¬رفتند. براین اساس ایران در فاصله کمی از آمریکا می¬توانست حضور معنادار فنی، اجرایی، سرمایه¬گذاری و تکنولوژیکی پیدا کند. در نتیجه این همکاری استراتژیک، مشکل ونزوئلا در حوزه خلاء نیروی انسانی در صنعت هم که آمریکا برایش ایجاد کرده بود، حل می¬شد. کار هم با ارسال دکل حفاری و حفر اولین چاه آغاز شد. اما دولت یازدهم در همان ابتدا همه اقدامات خوبی که دولت نهم و دهم انجام داده بود را تعطیل کرد.
در آن زمان شخص آقای روحانی و تیم همراهشان این تفکر را داشتند که اگر ما با ونزوئلا یا گروه بریکس (برزیل، آفریقای جنوبی، هند، چین و روسیه) کار کنیم، اروپا و آمریکا از دست ما ناراحت می¬شوند. دیدگاه این دولت این بود که با کلید تدبیر وارد تعامل با کدخدا شود و امتیازاتی بدهد و امتیازاتی بگیرد و از این طریق با ورود فناوری و سرمایه، شبیه کشورهایی مانند کره‌جنوبی و ژاپن و دبی شویم.
بنا به این تفکر، هر کاری که احتمال می¬دادند آمریکا را ناراحت کند، تعطیل کردند تا بتوانند برجام را جلو ببرند. در واقع گمان می¬کردند اگر برجام به نتیجه برسد و با آمریکا تفاهم کنند دیگر احتیاجی به همکاری و سرمایه¬گذاری با سایر کشورها نیست. بنابراین همه تخم‌مرغ‌هایشان را در سبد آنها گذاشتند و در نتیجه قرارداد صادرات فرآورده به ونزوئلا را هم متوقف کردند.»
شایان ذکر است، هر چند روابط با کشورهای آمریکای لاتین که توانسته منافع خود را به خوبی نشان دهد و ایده تعامل بلوک تحریمی‌ها را قوت ببخشد امروز کارآمدی خود را نشان داده اما جریان انقلابی سال‌ها برای اثبات این مهم تلاش کرد تا ناکارآمدی رویکرد غرب‌گرایی افراطی را ثابت کند.
مطالب مرتبط: