به گزارش بورس تابناک، بازار سرمایه در هر کشوری نماد بازارهای رقابتی است که قدرت خریداران و فروشندگان در این بازار با یکدیگر برابر بوده و می توانند با یکدیگر در شرایط خوبی معامله انجام دهند. البته در شرایط فعلی به دلیل حضور شرکت های حقوقی تا حدودی این قدرت به نفع این شرکت ها تغییر کرده و سهامداران خرد با مشکل مواجه شده‌اند.
اکنون در برخی از بورس‌های جهان به دلیل کاهش نوسان‌های بازار از دامنه مجاز نوسان استفاده می‌کنند. دامنه مجاز نوسان به حدود سقف و کف قیمتی گفته می‌شود که هر سهم در هر روز معاملاتی می‌‌تواند داشته باشد. در حال حاضر دامنه نوسانات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و بازار الف فرابورس مثبت یا منفی 5 درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل هر سهام می‌باشد. یعنی اگر قیمت پایانی سهامی امروز 1000 تومان باشد قیمت مجاز برای معاملات فردای این سهم در بازه 950 تا 1050 تومان می‌باشد. این نسبت در بازارهای مختلف فرابورس و حق تقدم ها تغییر می کند.
محدودیت دامنه نوسان چه زمانی از بین می رود؟
بر اساس مقررات بازار سرمایه روزهای خاصی وجود دارد که سهم از این محدودیت ها تبعیت نمی‌کند که این مساله باید به تایید ناظر بازار برسد و این نهاد باید در این خصوص تصمیم بگیرد.
1- بازگشایی سهام پس از مجمع عمومی عادی سالانه برای تقسیم سود؛
2- بازگشایی سهام پس از مجمع فوق‌العاده برای کاهش یا افزایش سرمایه؛
3- بازگشایی پس از اعلام افزایش یا کاهش سود هر سهم یا EPS به شرط آنکه از 20 درصد بیشتر باشد؛
4- بازگشایی نماد جهت افشای اطلاعات با اهمیت الف که معمولا به دلیل افزایش یا کاهش 50 درصدی قیمت نماد رخ می دهد.
محدودیت نوسان چه مشکلاتی برای سهامداران ایجاد می کند؟
کارشناسان بازار سرمایه معتقدند، روند فعلی وجود محدودیت نوسان در بلند مدت به کاهش نسبی استقلال فعالان اقتصادی در بورس منجر می شود و توسعه بازار سرمایه کشور با مشکل روبرو خواهد شد.
یکی از مشکلات دیگری که این محدودیت نوسان ایجاد می کند، تشکیل صف های خرید و فروش است که نقدشوندگی بازار را به شدت تهدید می کند.
به عبارت دیگر، در حال حاضر زیرساختارهای بازار سرمایه ایران محدودتر از کشورهای پیشرفته است که داد و ستد خیلی بازتر در آنها انجام می شود. مسوولین سازمان بورس، برای این محدودیت یک دلیل تاریخی ابراز و تصور می شود بازار سرمایه ایران، سرمایه گذاران و سرمایه پذیران هنوز بالغ نشده اند و بازار تحلیلی و حرفه ای نشده است.
یعنی بازار سرمایه ایران هنوز به عمق مناسب نرسیده است و عدم آموزش سهامداران این مساله را نیز تشدید کرده است و رفتارهای هیجانی ممکن است باعث از بین رفتن سرمایه افراد تازه وارد شود. به همین دلیل متولیان بازارسرمایه به دنبال حفظ سرمایه سرمایه گذاران را از ریسک های زیاد حفظ کنیم و با ایجاد محدودیت های قانونی از افزایش خطر جلوگیری کنیم. این تفکر سنتی از ابتدای حیات بورس وجود داشته است.
میرصانعی دبیرکل کانون کارگزاران می گوید: تشکیل صف های خرید و فروش مهمترین محصول اعمال این محدودیت ها است. منظور از صف، تجمیع سفارشات خرید یا فروش در کف یا سقف قیمت است. صف نشینی آسیب زیادی به بازار سرمایه می رساند.
با محدودیت نوسان قیمت تعادلی نمادها کشف نمی شود
ایراد دیگری که کارشناسان به محدودیت نوسان می گیرند، نرسیدن به نقطه تعادل قیمت سهم است. این محدودیت ها سبب می شود نمادها به درستی کشف قیمت نشوند و این رسیدن به قیمت تعادلی را با مشکل جدی مواجه می کند. زمان بر بودن رسیدن به نقطه تعادلی قیمت هر سهم می تواند سهامداران را به نوسان گیری تشویق کند که این موضوع نیز مخاطرات دیگری را برای بازار سرمایه دارد.
به عبارت دیگر، نمی توان جلوی حرکت بازار به سمت قیمت تعادلی را گرفت، به هر میزان هم محدودیت اعمال شود، بازار به سمت قیمت متعادل حرکت خواهد کرد. اعمال دامنه نوسان یا سایر محدودیت های مشابه، تنها این فرایند را طولانی و فرسایشی می کند. فرآیندی که باید ظرف یک روز یا چند روز حادث شود، چند ماه زمان می برد.
در حال حاضر تعدادی از شرکت های وابسته به بنیاد مستضعفان با توجه به معرفی بازارگردان نوسانات روزانه خود را به 10 درصد رسانده اند که این مساله می تواند نشان دهد از بین رفتن محدودیت 5 درصدی می تواند بازار را با رونق بیشتری مواجه کند.
منبع:فارس
